‘Geen plaats in de herberg’

Met de vroege intrede van Koning Winter worstelt Nederland inmiddels alweer enkele weken met ijzige temperaturen en dikke lagen sneeuw afgewisseld met ijzel. Verplaatsingen met trein, auto, vliegtuig, fiets of te voet zijn de afgelopen weken bijna dagelijks een waar huzarenstukje gebleken. Gelukkig is daar aan ’t einde van die barre tocht immer het centraal verwarmde kantoor, de met kerstversieringen opgetuigde winkel of de vertrouwde huiskamer waar de centrale verwarming, gas- of houtkachel de gevoelstemperatuur op nog net geen tropisch niveau vasthoudt. Daklozen zijn in de grote steden door het lokale bestuur al of niet gedwongen van straat gehaald voor de nacht valt, opdat zij behoed zouden worden voor de sluipdoder die de vrieskou is. 

De geselingen van Koning Winter ten spijt, het heeft de landelijke overheid er niet van weerhouden om uitgeprocedeerde asielzoekers van alle leeftijden doorheen het land met een treinticket op besneeuwde stations te klinkeren. Nochtans heeft huidig Minister Leers (CDA) van Vreemdelingenzaken op zowel 1 als 8 december jongstleden (en nogmaals in een persbericht d.d. 16 december) tegenover de Tweede Kamer aangegeven erop te vertrouwen dat ‘de medewerkers in de uitvoering hiermee verstandig zullen omgaan en dat zij in situaties van vrieskou, zoals die zich de afgelopen weken hebben voorgedaan, niet feitelijk de opvang van uitgeprocedeerde vreemdelingen beëindigen, indien niet op andere wijze in onderdak is voorzien.’ Desalniettemin blijken er de afgelopen weken wel degelijk uitgeprocedeerden in de huidige vrieskou door overheidsfunctionarissen op straat te zijn gezet. Een overzicht:

Trouw en Stichting INLIA melden begin december dat de opvang van een aantal uitgeprocedeerden, waaronder een zwangere vrouw, door medewerkers van ondermeer de Asielzoekerscentra (AZC’s) Geeuwenbrug, Apeldoorn en Emmen ondanks de ijzige temperaturen is stopgezet, en bericht over de nakende klinkering van een Armeens echtpaar. De verontwaardiging onder politici en burgers is groot en Leers verklaart via zijn woordvoerder dat er sprake is geweest van ‘een een gebrek aan goede communicatie‘ waardoor betrokkenen het AZC ‘op eigen beweging’ hebben verlaten en daar niet door overheidsfunctionarissen tot zijn gemaand. De dreigende uitzetting op straat van het Armeense echtpaar werd, volgend op de media-aandacht, door lokale overheidsfunctionarissen van het AZC opgeschort en beiden kregen te horen dat ’t allemaal zou hebben berust op een ‘misverstand‘.  

Een week later, op 16 december, werden opnieuw twee uitgeprocedeerde asielzoekers uit Algerije door medewerkers van het Aanmeldcentrum Ter Apel van het terrein verwijderd. Het jonge echtpaar kreeg een dagkaart voor het openbaar vervoer mee. Dat de NS door de hevige sneeuwbuien die dag praktisch geen treinen in de regio liet rijden kon de medewerkers van het AC Ter Apel blijkbaar niet op andere gedachten brengen. Op datzelfde moment stond Minister Leers in zijn zomerpak in een verwarmde Tweede Kamer zijn belofte te herhalen ‘dat er vanuit de opvanglocaties van COA en IND geen asielzoekers in de vrieskou op straat zouden worden gezet’.

De volgende dag erkende de IND dat de opvang van twee uitgeprocedeerde asielzoekers in het AC Ter Apel was beëindigd, en sprak van ‘een foutje door een IND-medewerker’. Het Algerijnse koppel had dankzij de hulp van het echtpaar Visser de barkoude nacht kunnen doorbrengen in Huize Plexat, ondanks dat er eigenlijk geen plaats voor hen was.

 Het klinkeren op straat van uitgeprocedeerde asielzoekers in de vrieskou is niet nieuw. Vorig jaar luidde de “Interkerkelijke Coördinatiegroep Welkom Onthaal” met een brief d.d. 18 november 2009 aan Staatssecretaris Albayrak de alarmbel over het grote aantal mensen die tijdens ijzige winterdagen door de overheid op straat werden gezet. Met een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur wist deze organisatie de volgende specifieke cijfers over de klinkeracties van de overheid te achterhalen:

In de maand december 2008 en eerste helft van januari 2009 werden 345 personen uitgezet, 308 mannen en 37 vrouwen vanuit acht locaties.
Bij de KNMI zijn de nachtelijke minimumtemperaturen in Rotterdam opgevraagd. Daaruit blijkt dat er o.a. koudeperiodes waren van 25/12 2008 tot en met 3/1 2009, en van 5/1 2009 tot en met 11/1 2009. Op 31 december 2008 bedroeg de temperatuur -8,2 graden Celsius, maximum dagtemperatuur -1,8 ; uitgezet werden in het hele land 6 personen. Op 8 januari 2009 bedroeg de minimum-temperatuur -7,0; de maximum-dagtemperat uur -1,4; uitgezet werden toen 16 personen. 
   

Leers en zijn ambtenaren lijken derhalve hun les nog niet geleerd te hebben. Nochtans prijkt de insteek die eenieder van ons zou moeten hebben al jaren op de website van het Ministerie van Justitie:

“Iedereen die in Nederland verblijft, heeft recht op een menswaardige behandeling.”